Złoty Potok jest posiadaczem certyfikatu „Najciekawszej Miejscowości w Polsce”.
1850
Staroobronny dwór zakupiony przez Generała Wincenta Krasińskiego, zamieniony w Pałac.
Obok stoi Dworek syna Generała, Zygmunta Krasińskiego, jednego z trzech polskich wieszczów narodowych.
Psalmy Przyszłości:
"żądza bez granic , co chwila rosnąca
miłość bez granic - to życie bez końca"
Poeta, spacerując po okolicznych lasach, nadał nazwy wielu ostańcom, a także położonemu u stóp pałacu stawowi Irydion.
1863
Tutaj walczył w czasie powstania styczniowego Adam Chmielowski, późniejszy św. brat Albert, malarz, opiekun biednych i bezdomnych.
Stacjonujący w sąsiadującym ze Złotym Potokiem mieście Janowie oddział wojsk rosyjskich został pokonany przez powstańców, w odwecie mieszkańcy zostali wymordowani a miasto spalone, konsekwencją tego była utrata przez Janów w roku 1870 praw miejskich.
1880
Pałac w Złotym Potoku zostaje odziedziczony przez córkę Zygmunta Krasińskiego Marię Beatrice, i nazwany poprzez małżeństwo z Edwardem Aleksandrem, Pałacem Raczyńskich.
Zostaje rozbudowywany, wraz z rozwojem wielu gałęzi przedsiębiorczości na okolicznych terenach, pod nadzorem hrabiego Edwarda Raczyńskiego.
Jako pierwszy w Polsce, Hrabia Edward Raczyński ustanawia umowę o pracę dla okolicznych chłopów, z ustaloną pensją i dodatkami.
Synem Hrabiego Edwarda Raczyńskiego jest Edward Bernard Raczyński (1891 - 1993) – polski dyplomata, polityk i pisarz, prezydent RP na uchodźstwie w latach 1979–1986.
1881
Najstarsza pstrągarnia w Europie, na wodzie ze źródel Zygmunta i Elżbiety, wokół lasy, skały i krajobrazy, zmieniające się wraz z nastrojem człowieka.
Powstaje staw American, na cześć senatora amerykańskiego, który w tajnej misji dyplomatycznej przywiózł pierwsze Pstrągi Złociste do hodowli.
Hrabia Karol Roger Raczyński (1878-1946) - "Kubica 01".
Właściciel pierwszego w Polsce samochodu, francuskiej marki De Dion-Bouton.
Zapalony sportowiec, nie tylko automobilista - zwycięzca w turniejach tenisowych i wyścigach kolarskich.
Rok 1903 - pierwszy w świecie wielki rajd automobilowy, dokoła Belgii. Trwał 6 dni, trasa wynosiła przeszło 2 000 km.
Wśród 49 startujących maszyn, Raczyński zdobył złoty medal i pierwszą nagrodę w klasie małych wozów oraz trzecią nagrodę w ogólnej klasyfikacji - jego mobil De Dion-Bouton miał moc 6 KM..
W 1908 roku współtwórca pierwszego Towarzystwa Automobiistów Królestwa Polskiego. Będąc jego wiceprezesem rozpoczął działania w tak nowych i jednocześnie ważnych dziedzinach, jak wydawanie pozwoleń na jazdę samochodem, wprowadzenie numerów rejestracyjnych, i uporządkowanie ruchu.
Nie znano terminu "kierowca" - więc został pierwszym członkiem Elity Polskich Jeźdźców Samochodowych.
1906-1908
Do ochronki Raczyńskich uczęszcza Jan Kiepura.
Opinie późniejszych recenzentów:
"Operowanie oddechem w arii z „Turandot”, brawurowa kadencja w popularnej arii z „Rigoletta”, stretta z „Trubadura” (włączona do amerykańskich longplayowych antologii „Top Artists Platters” i „The Golden Age of Opera”) pełna temperamentu „Tarantela” Rossiniego czy fenomenalne piano na wysokich nutach w błahej piosence „Ninon” z filmu „Pieśń dla ciebie” – to prawdziwe majstersztyki wokalnego kunsztu najwyższej klasy."
Hm...
1922
Park 40 ha, zaprojektowany przez Franciszka Szaniora, który zasłynął jako twórca najbardziej znanych parków miejskich. W czasach świetności w parku szumiała sztuczna kaskada na Wiercicy, z romantycznym mostkiem, a do pałacu biegła od strony zachodniej główna aleja, przy której usytuowano oranżerię oraz małą elektrownię.
Drzewostan tworzy wiele egzotycznych gatunków drzew i krzewów, m.in. tulipanowce, lipy amerykańskie, choiny kanadyjskie, modrzewie japońskie czy wiązy syberyjskie. A do tego liczne krzewy, jak np. jaśminowiec wonny, kalina koralowa i suchodrzew tatarski. Jednak najpiękniejsze okazy to reprezentanci gatunków rodzimych: okazała jest lipa drobnolistna i topola biała, a dąb szypułkowy „Dziad” ma blisko 650 cm obwodu.
1930
Pałac i okolice odwiedzał Prezydent Ignacy Mościcki. (1926-1939)
Wcześniej Marszałek Józef Piłsudski, któremu następnie co tydzień dostarczano do Warszawy pstrągi, dzięki którym miał siłę na misję o nazwie Ojczyzna.
Róża Potocka Raczyńska, druga żona Edwarda Raczyńskiego, cieszyła się wielkim szacunkiem u Piłsudskiego.
Gdy jego sekretarka, poetka Kazimiera Iłłakowiczówna przyniosła mu kilka nowych książek, powiedział:
"Za dużo, nie mam czasu. Proszę zanieść do Pani Raczyńskiej, aby oceniła, i odesłała te dla mnie ważne."
Kiedy Niemcy uwięzili Piłsudskiego w twierdzy Magdeburskiej, Róża Raczyńska oznajmiła:
"Zrobili mu wielką przysługę, wyjdzie z niej triumfalnie, i będzie rządził Polską."
1939-1945
Druga wojna światowa nie oszczędziła Janowa i Złotego Potoku, toczyła się tutaj krwawa wojna obronna w 1939 roku, gdzie dzielny opór hitlerowcom stawiała 7 Dywizja Piechoty Armii Kraków.
W trzecim dniu wojny został pochowany na cmentarzu w Złotym Potoku olimpijczyk i szef polskiej ekipy olimpijskiej z 1936 r. z Berlina, dowódca 74 Pułku Piechoty mjr. Jan Wrzosek (zdjęcie pomnika).
W złotopotockich lasach działała prężnie w okresie okupacji partyzantka AK.
Odział ,,Twardego'' zorganizował w dniu 09.11.1944 roku, jeden z bardzo niewielu udanych zamachów - na kata okolicznej ludności w czasie II wojny - Juliana Szuberta, zwanego „krwawym Julkiem”.
"Rejon Diabelskich Mostów – to idealny punkt pod względem taktycznym i co najważniejsze w znacznej odległości od zabudowań. To uchroniło cywili przed niemiecką zemstą. Po minutach oczekiwania wyskoczyli zwiadowcy przekazując alfabetem Morse’a sygnał „Jadą”. Napięcie rosło. Wreszcie doleciał odgłos kopyt, a po chwili przed oczami zamaskowanych partyzantów ukazały się wozy konne...."
1945
Pałac Raczyńskich jest pierwszym rozparcelowanym w PRL - świadectwo światłości umysłów komunistów...
2012
Kronika - jak z rękawa sypią się wyróżnienia i nagrody w ogólnopolskich konkursach dla gminy Janów:
- wyróżnienie przez Polską Organizację Turystyczną za najlepszy obszar turystyczny Polski 2012
- wygrana w ogólnopolskim Plebiscycie Rzeczpospolitej pod nazwą „Mała Ojczyzna.”
Kolejne lata to pasmo sukcesów, również w roku 2021:
- koło gospodyń wiejskich "Pabianki" zwycięzcą wojewódzkim w konkursie pierwszej Damy RP.
- dom wolnostojący w Skowronowie zwycięzcą w konkursie wojewódzkim.
2022-2024
Przywrócenie dawnej świetności Pałacowi Raczyńskich i całej okolicy, w tym:
* odbudowa unikalnej oranżerii pałacowej,
* odtworzenie piękna oryginalnego drzewostanu,
* digitalizacja zasobów Muzeum Z. Krasińskiego i Pałacu Raczyńskich,
Na zawsze
Złoty Potok / Janów - jedno z najciekawszych miejsc w Polsce.